Kolejność wprowadzania niektórych materiałów zaproponowana przez Marię Montessori

Poniższy fragment pochodzi z książki “Odkrycie dziecka” Marii Montessori (str. 144-145)

“W zastosowaniu metody w praktyce istotna jest znajomość serii ćwiczeń I kolejność, według której muszą być proponowane dziecku. W książce wskazana jest kolejność dla każdego ćwiczenia, lecz w Domu Dziecięcym rozpoczyna się w tym samym czasie najróżniejsze ćwiczenia. Zdarza się, że istnieją stopnie w przedstawianiu materiałów:

Pierwszy stopień

  • życie praktyczne:
    • przesuwanie krzeseł w ciszy,
    • przenoszenie przedmiotów,
    • chodzenie na palcach,
    • ramki otwierania i zamykania;
  • ćwiczenia kształcące zmysły: bloki z cylindrami; gradacja bloków z cylindrami – od łatwego do trudnego:
    • cylindry o tej samej wysokości i o zmniejszającej się średnicy;
    • cylindry zmniejszające się we wszystkich wymiarach;
    • cylindry zmniejszające się tylko w wysokości.

 Drugi stopień

  • życie praktyczne:
    • wstawanie i siadanie w ciszy,
    • wycieranie kurzów,
    • przelewanie wody z jednego naczynia do drugiego;
    • chodzenie po linii;
  • ćwiczenia kształcące zmysły:
    • klocki do rozróżniania wielkości, długości, prostopadłościany, sześciany;
    • różne ćwiczenia na kształcenie zmysłów: szukanie podobieństw (dobieranie w pary) i różnic (układanie według kontrastów).

Trzeci stopień

  • życie praktyczne:
    • ubieranie się,
    • rozbieranie się,
    • mycie się itp.,
    • prace porządkowe,
    • poprawne jedzenie z użyciem sztućców;
    • ćwiczenia ruchowe;
    • ćwiczenia kontroli ruchu podczas chodzenia po linii;
  • ćwiczenia kształcące zmysły: wszystkie ćwiczenia według stopniowania trudności;
  • rysunek;
  • lekcja ciszy.

Czwarty stopień

  • życie praktyczne:
    • nakrywanie do stołu,
    • mycie naczyń,
    • sprzątanie pokoju itp
  • ćwiczenia ruchowe: rytmiczne marsze;
  • analiza ruchowa;
  • alfabet;
  • rysunek;
  • arytmetyka: różne ćwiczenia z materiałem,
  • wyjście dzieci do kościoła.

Piąty stopień

  • wszystkie ćwiczenia praktyczne jak wyżej; a ponadto
  • dokładna pielęgnacja i higiena osobista, np. mycie zębów i paznokci,
  • nauka form komunikacji społecznej, np. witanie się itd.;
  • akwarele i rysunki;
  • pisanie i czytanie słów, polecenia;
  • pierwsze działania arytmetyczne (pisemne);
  • lektura terminów naukowych, geograficznych, historycznych, biologicznych i geometrycznych itd.;
  • rozwój czytania poprzez szczegóły gramatyczne i towarzyszące temu zabawy.

W tej samej klasie powinny znaleźć się razem dzieci w trzech grupach wiekowych. Najmłodsze z nich, które spontanicznie interesują się pracą starszych i uczą się od nich, powinny otrzymywać pomoc.

Dziecko, które okazuje chęć pracy i nauki, ma prawo do tego, by czuć się wolne i może to robić, nawet jeśli jego praca wychodzi poza regularny program wskazany przez nauczyciela.”